لزوم تغییر سیاست‌های جاری در نوع حمل‌ونقل دریایی برای بنادر شمال کشور/کاهش چشمگیر حمل‌ونقل دریایی در بنادر حاشیه خزر

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان گیلان بابیان اینکه ظرفیت کل بنادر خزر از سال ۲۰۱۷ با ظرفیت ۱۳۶ میلیون تن تا سال ۲۰۲۰ به ظرفیت ۲۴۳ میلیون تن می‌رسد گفت: وضعیت موجود حاکی از لزوم تغییر رویکرد و سیاست‌های جاری در نوع حمل‌ونقل دریایی در خزر برای بنادر شمال کشور است.

حسین چراغی صبح امروز در نشست تخصصی با تجار بخش خصوصی با اشاره به روند توسعه بنادر خزر و افزایش ظرفیت‌های بنادر قزاقستان و آذربایجان اظهار کرد: در کشورهای حاشیه دریای خزر نزدیک به ۲۵ بندر فعال وجود دارد که خدمات لازم برای تجارت خارجی را شامل صادرات، واردات و ترانزیت کالاهای نفتی و غیرنفتی را بین کشورهای ناحیه خزر قفقاز را ارائه می‌دهند.

وی بابیان اینکه ظرفیت کل بنادر خزر از سال ۲۰۱۷ با ظرفیت ۱۳۶ میلیون تن تا سال ۲۰۲۰ به ظرفیت ۲۴۳ میلیون تن می‌رسد افزود: دراین‌بین ظرفیت بنادر قزاقستان از ۲۲ میلیون تن فعلی به ظرفیت ۵۱ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ و ظرفیت بنادر آذربایجان از ۴۴ میلیون تن فعلی در سال ۲۰۲۰ به ۷۶ میلیون تن می‌رسد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان با اذعان به اینکه نکته حائز اهمیت برای بنادر حاشیه خزر کاهش چشمگیر حمل‌ونقل دریایی است گفت: عملکرد بنادر حاشیه خزر از ۶۳.۹ میلیون تن در سال ۲۰۰۹ به ۲۸.۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۶ کاهش‌یافته است.

وی بابیان اینکه با توجه به عرضه و تقاضا موجود در بازار و عملکرد بنادر، بین ظرفیت فعلی و توسعه آتی بنادر کشورهای حاشیه خزر تناسبی وجود ندارد خاطرنشان کرد: بین میزان عرضه و تقاضا در سال ۲۰۲۰ تناسبی وجود ندارد و این موضوع موجب شد که تصمیم گیران بنادر حاشیه خزر به فکر ایجاد و پیدا کردن بازارهای جدید برای فعال‌سازی ظرفیت‌های ایجادشده بشوند زیرا در غیر این صورت با ظرفیت خالی و شکست سرمایه‌گذاری در بنادر خود مواجه می‌شوند.

چراغی با اشاره به هدف و سیاست اصلی امضای تفاهم کریدور شرق به غرب دریای خزر فی‌مابین بنادر قزاقستان، آذربایجان و گرجستان بیان کرد: سیاست نهفته این تفاهم‌نامه توسعه بازار حمل‌ونقل از منطقه‌ای به حمل‌ونقل فرا منطقه‌ای بوده و هدف آن تغییر در الگوی بازار به‌واسطه روابط بسیار بالای بین اتحادیه اروپا و چین است.

وی بابیان اینکه اتحادیه اروپا به بزرگ‌ترین شریک تجاری چین تبدیل‌شده است گفت: چین پس از ایالات‌متحده دومین شریک تجاری اتحادیه اروپا محسوب می‌شود و پکن قصد دارد تا حجم مبادلات تجاری خود با اتحادیه اروپا را به یک تریلیون دلار تا سال ۲۰۲۰ افزایش دهد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان گیلان با اشاره به ایجاد کریدور جدید برای انتقال بخشی از این حجم از مبادلات عظیم تجاری افزود: با ایجاد کرویدور جدید، پاسخ و راهکار مناسبی برای تکمیل ظرفیت‌های ایجادشده در بنادر اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان و کارآمد کردن سرمایه‌گذاری‌های بنادر این کشورها است.

وی با اذعان به اینکه روند عملکرد بنادر شمال کشور با توجه به سرمایه‌گذاری‌های به عمل‌آمده توسط بخش دولتی و بخش خصوصی نزولی و نگران‌کننده است اظهار کرد: ریسک سرمایه‌گذاری را در این بنادر به‌شدت افزایش‌یافته است و در حال حاضر در بنادر شمال کشور تقریباً ۳۰ میلیون تن ظرفیت خالی وجود دارد و با تکمیل طرح‌های توسعه در این بنادر ظرفیت خالی بنادر به ۵۰ میلیون تن می‌رسد.

چراغی تصریح کرد: وضعیت موجود حاکی از لزوم تغییر رویکرد و سیاست‌های جاری در نوع حمل‌ونقل دریایی در خزر برای بنادر شمال کشور است و برای برون‌رفت از وضعیت موجود باید رویکرد تجارت منطقه‌ای در خزر به تجارت بین‌المللی تغییر کند و الگوی فرا منطقه‌ای در استفاده از ظرفیت‌های کریدورهای موجود و کریدورهای جدید حاکم شود.

وی بابیان اینکه ایجاد مسیرهای جدید و روش‌های حمل‌ونقل جدید نظیر حمل‌ونقل ریلی از تهدیدهای قابل پیش‌بینی برای کاهش سهم حمل‌ونقل دریایی خزر است اظهار کرد: ایجاد مسیرهای جدید ترانزیتی و رونق مسیرهای قدیمی همچون مسیر “قزاقستان – آذربایجان – گرجستان”، مسیر ” ترکمنستان – آذربایجان – گرجستان”، مسیر ” چین – قزاقستان “، مسیر “قزاقستان – ترکمنستان – ایران” و استفاده بیشتر از سایر شیوه‌های حمل‌ونقل به‌ویژه استفاده از خطوط لوله جهت انتقال نفت و گاز و همچنین ظهور مسیرهای جدید ریلی از قبیل این تهدیدها بشمار می‌رود.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان گیلان با تأکید بر اینکه باید تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم بیان کرد: برای تبدیل این تهدیدها به فرصت، می‌بایستی با برنامه‌ریزی و حساسیت خاص کریدورهایی که از مسیر بنادر شمال کشور ازنظر اقتصاد حمل‌ونقل بهینه‌تر هستند را فعال کرد و از روابط تجاری بین کشورهایی فرا منطقه‌ای نظیر هند و روسیه برای تکمیل ظرفیت‌های بنادر شمال بهره لازم را برد.

چراغی افزود: یکی دیگر از راهکارهای تبدیل این تهدیدها به فرصت استفاده از کری دورهای جدید به‌مانند کریدور شرق به غرب دریای خزر میان راه‌آهن و بنادر قزاقستان، آذربایجان و گرجستان است، ما می‌توانیم بخش قابل‌توجهی از تبادلات تجاری بین چین و ایران را از مسیر این کریدور و از طریق بنادر شمال کشور انجام دهیم.